建行住房租赁平台已累计上线房源12万套
| За?р ?сакав?ч Азгур | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_rv.png) | |||||||||||||||||
| Дата нараджэння | 15 студзеня 1908[1] | ||||||||||||||||
| Месца нараджэння | |||||||||||||||||
| Дата смерц? | 18 лютага 1995 (87 гадо?) | ||||||||||||||||
| Месца смерц? | |||||||||||||||||
| Месца пахавання | |||||||||||||||||
| Грамадзянства |
 СССР  Беларусь |
||||||||||||||||
| Жонка | Гал?на Га?рыла?на Азгур | ||||||||||||||||
| Род дзейнасц? | скульптар, мастак, пал?тык | ||||||||||||||||
| Жанр | |||||||||||||||||
| Вучоба | |||||||||||||||||
| Уплы? на | Я?ген Колча?, Юрый Кандрашо? | ||||||||||||||||
| Партыя | |||||||||||||||||
| Член у | |||||||||||||||||
| Прэм?? |
 |
||||||||||||||||
| Узнагароды |
|
||||||||||||||||
| Подп?с |
 |
||||||||||||||||
 Медыяфайлы на В?к?схов?шчы | |||||||||||||||||
За??р ?са?кав?ч Азгу?р (2 (15) студзеня 1908, в. Ма?чаны Сенненск? павет, Маг?лё?ская губерня, цяпер у складзе в. Застадолле Сенненскага раёна В?цебскай вобласц? — 18 лютага 1995, М?нск) — беларуск? скульптар. Народны мастак БССР (1944).
Б?яграф?я
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Нарадз??ся 2 (15) студзеня 1908 года ? я?рэйскай сям’?. Скончы? В?цебск? мастацка-практычны ?нстытут 1925 годзе, вучы?ся ? Марка Шагала ? М?ха?ла Керз?на. Будучы студэнтам, жы? у Янк? Купалы ? Якуба Коласа[2]. У 1925—1928 гг. вучы?ся ? Акадэм?? мастацтва? у Лен?нградзе. Працягну? адукацыю ? К?е?ск?м дзяржа?ным мастацк?м ?нстытуце (1928—1929) ? Тб?л?скай акадэм?? мастацтва?. Першыя яго творы з’яв?л?ся на справаздачнай выставе В?цебскага мастацкага тэхн?кума ? 1924 г. У наступным годзе ён удзельн?ча? у I Усебеларускай выста?цы. У 1930 г. скульптар вярну?ся на радз?му ? ?ключы?ся ? мастацкае жыццё Менска.
3 першых дзён вайны ?дзельн?ча? у выпуску антыфашысцк?х улётак, супрацо?н?ча? з франтавым друкам, ?люстрава? газету ?Раздав?м фашысцкую гадз?ну?. У 1942—1944 гг. 3а?р Азгур у Маскве, пры Цэнтральным штабе партызанскага руху. У 1945 годзе ажан??ся з Гал?най Гарэлавай, дачкой акадэм?ка Г. М. Гарэлава. Правадзейны член член Акадэм?? мастацтва? СССР[3] (1958).
За?р Азгур — цэнтральная ф?гура ? беларускай пасляваеннай пластыцы. У 1950-1970-я гг. працава? над манументальнай скульптурай. Дэпутат Вярхо?нага Савета БССР (1947—1967 ? з 1971). З 1980 года к?ра?н?к Майстэрн? скульптуры АМ СССР у М?нску.
Памёр 18 лютага 1995 года ? М?нску. Пахаваны ? М?нску на Усходн?х мог?лках.
Творчасць
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]За?р Азгур працава? у гал?не станковай ? манументальнай скульптуры, прых?льн?к строгай рэал?стычнай формы.
У даваеннай творчасц? 3. Азгура за?важныя два падыходы: станковыя партрэты з натуры, што вымагаюць разумення ?нутранай сутнасц? мадэл?, вылучаюцца шырокай, вольнай лепкай, ? рэгламентаваныя канонам? рэпрэзентаты?ныя выявы. У канны 1920-х—30-я г. ствары? партрэты дзеяча? сацыял?стычнага ? рэвалюцыйнага руху для Дома ?рада ? М?нску. Прыкладам тонкага разумення сутнасц? г?старычнай асобы з’я?ляюцца партрэты п?сьменн?ка? Лу С?ня ? Р. Тагора.
Сярод твора?: партрэты героя? Вял?кай Айчыннай вайны В. Талал?х?на, А. Радз?мцава, А. Малодчага, М. С?льн?цкага, Ф. Смалячкова, В. Талаша, М. Шмырова, К. Ракасо?скага, П. Батава, прадста?н?ко? айчыннай ? сусветнай культуры Ф. Скарыны, А. Бразера, 3. Бядул?, Л. Александро?скай, Я. Купалы, Я. Коласа, М. Гусо?скага, К. Чорнага, к?ра?н?ко? камун?стычнай ? рабочай партый, нацыянальна-вызваленчага руху, палкаводца?, героя? працы, вучоных; некальк? кампаз?цый.
Па яго праектах створаны помн?к? У. Лен?ну ? Беларус?, Рас?? ? Казахстане, П. Машэраву ? В?цебску, Я. Коласу ? С. Грыца?цу ? М?нску, Ф. Р. Маркаву ? Маладзечне, Ф. Багушэв?чу ? Жупранах, Я. Купалу ? Вязынцы, В. Талашу ? Петрыкаве, А. Бутлераву ? Я. Вучэц?чу ? Маскве. А?тар барэльефа ?Слава заг?ну?шым героям? для помн?ка-абел?ска Перамог? ? М?нску. У 1960-я гады ствары? шэраг партрэта? беларуск?х вучоных (М. Яруг?н, 1963; Б. Сцяпана?, 1964), артыста? (?. Балоц?н, 1966, У. Крылов?ч, 1967). Сярод яго твора? бы? ? помн?к ?. Стал?ну.
Нап?са? мемуары ?Незабы?нае? (1962), ?Тое, што помн?цца…? (Кн. 1—2, 1977—1983), шмат публ?цыстычных артыкула? па мастацтву.
Узнагароды
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]
- Заслужаны дзеяч мастацтва? БССР (1939)
- Ордэн Чырвонай Зорк? (1943)
- Народны мастак БССР (1944)
- Народны мастак СССР
- Ордэн Працо?нага Чырвонага Сцяга (1940, 1949)
- Медаль ?За доблесную працу ? Вял?кай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.? (1945)
- Медаль ?За перамогу над Герман?яй у Вял?кай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.? (1946)
- Медаль ?Партызану Айчыннай вайны? 1-й ступен? (1948)
- Стал?нская прэм?я другой ступен? (1946; 1948)
- Ордэн Лен?на (1955, 1958)
- Срэбраны медаль Сусветнай выста?к? ? Брусел? (1958)
- Ордэн Кастрычн?цкай Рэвалюцы? (1971)
- Герой Сацыял?стычнай Працы (1978)
- Ордэн Дружбы народа? (1978)
- Медаль ?Ветэран працы? (1982)
- Медаль Францыска Скарыны (1992)
Памяць
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]Творы знаходзяцца ? Нацыянальным мастацк?м музе? Беларус?, Беларуск?м музе? г?сторы? Вял?кай Айчыннай вайны, фондах БСМ, Траццяко?скай галерэ? ? Маскве, фондах М?н?стэрства культуры Рас??, Дзяржа?ным мастацк?м музе? Малдовы, Астраханскай карц?ннай галерэ?, Алтайск?м музе? выя?ленчага мастацтва.
- ?мя З. ?. Азгура нос?ць адна з вул?ц М?нска.
- 18 лютага 2000 года на вул?цы Азгура ? М?нску адкрыты [4] мемарыяльны музей-майстэрня З. ?. Азгура ? будынку творчай майстэрн?, пабудаванай у 1984 [5] годзе па праекце арх?тэктара В. М. Аладава.
- Мемарыяльная дошка ? памяць аб скульптара ?стано?лена ? горадзе М?нску на фасадзе дома № 13 па праспекце Незалежнасц?, у як?м жы? З. ?. Азгур[6].
- Мемарыяльная дошка[7] на будынку былога мастацкага тэхн?кума, у як?м вучы?ся З. ?. Азгур, у В?цебску (вул?ца Суворава, 3).
- ?мя З. ?. Азгура носяць 1-я сярэдняя агульнаадукацыйная школа ? вул?ца ? горадзе Сянно.
- У 2008 годзе НБРБ выпусц?? памятную манету ? гонар 100-годдзя з дня нараджэння Азгура.
Зноск?
- ↑ Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 1998.
- ↑ 20 нечаканых факта? пра За?ра Азгура
- ↑ т. 5. Биографический справочник. Мн: Издательство ?Белорусская советская энциклопедия? имени Петруся Бровки, 1982. 29 с.
- ↑ Мемарыяльны музей З. ?. Азгура Арх?вавана 7 лютага 2012.
- ↑ Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайз?я — Мугараджы / Рэдкал.: Г. П. Пашко? ? (Т. 10). — 10 000 экз.
- ↑ / 158-azgur-zair-isaakovich.html Азгур За?р ?сакав?ч — беларуск? савецк? скульптар Арх?вавана 16 сакав?ка 2016.
- ↑ Мемарыяльная дошка За?ру Азгуру
Л?таратура
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]- Белорусская ССР: Краткая энциклопедия. В 5-ти т. Т. 5. Биографический справочник / Ред. колл.: П. У. Бровка и др.. — Мн.: Гл. ред. Белорус. Сов. Энциклопедии, 1981. — Т. 5. — 740 с. — 50 000 экз. (руск.)
- Петэрсон Э. А. Азгур За?р ?сакав?ч // Энцыклапедыя г?сторы? Беларус?. У 6 т. Т. 1: А — Бел?ца / Рэдкал.: М. В. Б?ч ? ?нш.; Прадм. М. Ткачова; Маст. Э. Э. Жакев?ч. — Мн. : БелЭн, 1993. — 494 с. — 20 000 экз. — ISBN 5-85700-074-2.
- Азгур За?р ?сакав?ч // Беларуск? саюз мастако?, 1938—1998 = Belarussian union of artists, 1938—1998 : Энцыкл. давед. / А?т.-склад.: Б. А. Крэпак ? ?нш.. — Мн.: ВТАА ?Кавалер Пабл?шэрс?, 1998. — 663 с. — 3 000 экз. — ISBN 985-6427-09-6.
Спасылк?
[прав?ць | прав?ць зыходн?к]- За?р ?сакав?ч Азгур на сайце ?Геро? кра?ны?
- Сайт ?Мемарыяльны музей-майстэрня З. ?. Азгура? Арх?вавана 24 студзеня 2015.
- Завадская И. Немузейные ценности // Беларусь сегодня, 2015, 14 февраля
- За?р ?сакав?ч Азгур у базе даных ?История белорусской науки в лицах? Цэнтральнай навуковай б?бл?ятэк? ?мя Якуба Коласа НАН Беларус? (руск.)
Тэматычныя сайты | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Сло?н?к? ? энцыклапеды? | |||||
| Генеалог?я ? некрапал?стыка | |||||
- Нарадз?л?ся 15 студзеня
- Нарадз?л?ся ? 1908 годзе
- Нарадз?л?ся ? Сенненск?м павеце
- Памерл? 18 лютага
- Памерл? ? 1995 годзе
- Памерл? ? М?нску
- Пахаваныя на Усходн?х мог?лках М?нска
- Асобы
- Скульптары паводле алфав?та
- Скульптары СССР
- Скульптары Беларус?
- Скульптары XX стагоддзя
- Выпускн?к? В?цебскага Народнага мастацкага вучыл?шча
- Выпускн?к? ?нстытута ?мя Рэп?на
- Выпускн?к? Нацыянальнай акадэм?? выя?ленчага мастацтва ? арх?тэктуры
- Выпускн?к? Тб?л?скай акадэм?? мастацтва?
- Члены КПСС
- Члены Саюза мастако? СССР
- Ла?рэаты Стал?нскай прэм?? II ступен?
- Геро? Сацыял?стычнай Працы
- Кавалеры ордэна Лен?на
- Кавалеры ордэна Кастрычн?цкай Рэвалюцы?
- Кавалеры ордэна Працо?нага Чырвонага Сцяга
- Кавалеры ордэна Чырвонай Зорк?
- Кавалеры ордэна Дружбы народа?
- Узнагароджаныя медалём ?За перамогу над Герман?яй у Вял?кай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.?
- Узнагароджаныя медалём ?За доблесную працу ? Вял?кай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.?
- Узнагароджаныя медалём ?Ветэран працы?
- Узнагароджаныя медалём Францыска Скарыны
- Народныя мастак? СССР
- Ла?рэаты Стал?нскай прэм??
- Мастак? паводле алфав?та
- За?р Азгур
- Я?рэйск?я мастак?
- Заслужаныя дзеячы мастацтва? Беларускай ССР
- Народныя мастак? Беларускай ССР
- Правадзейныя члены Акадэм?? мастацтва? СССР
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 2-га скл?кання
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 3-га скл?кання
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 4-га скл?кання
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 5-га скл?кання
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 6-га скл?кання
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 8-га скл?кання
- Дэпутаты Вярхо?нага Савета БССР 9-га скл?кання
- Асобы на манетах